Ushauri wa afya (Health advice) - Kiswahili (Swahili)

Jilinde wewe mwenyewe na wengine dhidi ya COVID-19

COVID-19 bado inaenea katika jamii. Bado inaweza kuwafanya watu wengine kuwa wagonjwa sana. Kujilinda ni njia bora ya kuwalinda wengine. Huwezi kueneza COVID ikiwa hupati COVID.

Nenda ukapimwe

Kaa nyumbani na upime antijeni ya haraka (RAT) ikiwa:

• una dalili kama vile mafua ya pua, koo ya kuumwa, kikohozi, homa, au baridi.
• wewe ni mtu mwenye mawasiliano na mtu aliye na COVID-19.

Ikiwa kipimo chako ni hasi, unapaswa kuendelea kutumia vipimo vya haraka vya antijeni kwa siku chache zijazo na ukae nyumbani hadi dalili zako ziondoke.

Uliza daktari akupime PCR ikiwa unakuwa mgonjwa sana na COVID-19. Hauhitaji kuripoti matokeo yako ikiwa ulipimwa chanya kuwa umeambukizwa kutoka kwenye kipimo cha PCR.

Tafuta habari zaidi kwenye Pata Kipimo cha COVID-19.

Tunza afya yako

Iwapo utathibitishwa kuwa na COVID-19 katika kipimo unapaswa kupumzika na kuzungumza na daktari wa kawaida. Watu wengi watakuwa na dalili kidogo na wanaweza kupona wakiwa nyumbani. Unalazimika:

• Kukaa nyumbani kwa angalau siku 5. Usiende kazini au shuleni. Kaa mbali na hospitali, vituo vya utunzaji wa wazee na huduma za walemavu.
• Vaa barakoa ikiwa ni lazima kuondoka nyumbani kwa dharura. Barakoa bora ni zile za upasuaji au N95.
• Waambie watu ambao umeonana nao au maeneo ambayo umetembelea hivi karibuni kwamba una COVID.

Ikiwa dalili zako zinazidi kuwa mbaya, unapaswa kuzungumza na GP.

Unaweza pia kupiga simu Nambari ya Msaada ya Kitaifa ya Virusi vya Korona kwa 1800 020 080.

Pigia simu Idara ya Dharura ya Mtandaoni ya Victoria kwa huduma ya haraka ikiwa huwezi kuongea na GP.

Kwa dharura piga simu Sifuri Mara Tatu (000).

Unaweza kuambukiza wengine kwa hadi siku 10. Unapaswa kukaa nyumbani ikiwa una mafua pua, koo ya kuumwa, kikohozi, homa, baridi, kutokwa na jasho, au upungufu wa kupumua. Tumia kipimo cha antijeni cha haraka au zungumza na GP ikiwa huna uhakika.

Msaada

Kwa habari zaidi:

• Tembelea Orodha hakiki ya COVID-19 ili kujua kitu cha kufanya ikiwa utathibitishwa kuwa na COVID-19
• Tembelea Kudhibiti COVID-19 kujua dalili na kuangalia afya yako nyumbani.

Kuzungumza na mtu:

• Piga simu kwa Nambari ya Msaada ya Kitaifa ya Virusi vya Korona kwa 1800 020 080
• Pigia simu Huduma ya Utafsiri na Ukalimani kwa 131 450

Uliza kuhusu dawa za COVID

Dawa za COVID huokoa maisha na kuzuia watu kuugua sana COVID-19. Zinapaswa kuchukuliwa mapema iwezekanavyo na ndani ya siku 5 baada ya kuugua ili kufanya kazi vizuri zaidi.

Jibu maswali haya ili kujua kama unastahiki dawa za COVID. Zungumza na GP kama unaona kuwa unastahiki. Daktari anaweza kusaidia kuhakikisha watu wanaostahiki wanapata matibabu haraka

Kwa habari zaidi tazama Dawa za kuzuia virusi na dawa zingine.

Vaa barakoa

Barakoa zinaweza kukuzuia kupata na kueneza COVID-19. Barakoa zinapaswa kuwa za ubora mzuri na zinazoenea uso vizuri. Barakoa za N95 na P2 (vipumuaji) zinatoa ulinzi zaidi.

Unapaswa kuvaa barakoa:

• kwenye usafiri wa umma, ndani ya nafasi ya umma, na nje katika sehemu yenye watu wengi.
• ikiwa una COVID-19 na unalazimika kuondoka nyumbani
• ikiwa wewe au yupo na mtu aliye katika hatari kubwa ya kuugua sana.

Watoto wenye umri wa miaka 2 au chini lazima kuacha kuvaa barakoa kwani kuna hatari ya kubanwa na kukosa hewa.

Kwa habari zaidi tazama Barakoa za uso.

Pata dozi yako inayofuata ya chanjo

Chanjo ni njia bora ya kujikinga wewe na familia dhidi ya kuugua sana COVID-19. Unapaswa kudungwa chanjo zilizopendekezwa kwako kwa wakati. Ongea na GP ili kujua ni dozi ngapi zinazopendekezwa.

Bado unapaswa kupata chanjo ikiwa umekuwa na COVID-19. Tumiakitafuta kliniki ya chanjoili uweke nafasi ya dozi yako inayofuata kwa GP au duka la dawa la karibu nawe.

Kwa habari zaidi tazama Chanjo ya COVID-19.

Wezesha hewa safi iingie

COVID-19 inaenea hewani. Kuleta hewa safi ndani ya chumba kunaweza kupunguza hatari ya kueneza COVID-19. Fungua madirisha au milango inapowezekana unapokusanyika na wengine ndani ya nyumba. Ikiwa huwezi, unaweza kutumia kisafishaji hewa kinachobebeka (kichujio cha HEPA) ambacho huondoa chembe za erosoli kutoka hewani.

Kwa habari zaidi tazama Uingizaji hewa.

Kupona kutokana na COVID-19

Watu wengi watajisikia vibaya kutokana na COVID-19 baada ya kutokuwa na maambukizi tena. Ruhusu mwili wako kupata wakati wa utunzaji na kupona vizuri.

Unapaswa kusubiri miezi 6 baada ya kuambukizwa, kabla ya kupata dozi yako inayofuata ya chanjo. Hii itahakikisha unapata ulinzi bora dhidi ya virusi.

Unaweza kupata COVID-19 tena kwa haraka kama wiki 4 baada ya kupata nafuu. Ikiwa una dalili wiki 4 au zaidi baada ya kuambukizwa, unapaswa kupimwa.

COVID ndefu ni wakati dalili za COVID-19 hudumu kwa zaidi ya miezi 3. Unapaswa kuonana na daktari wako ambaye anaweza kukusaidia kudhibiti dalili zako au kukuelekeza kwa mtaalamu ikiwa hii itahitajika.

Pata maelezo zaidi kuhusu COVID Ndefu.

Ikiwa wewe ni mtu wa mawasiliano

Uko katika hatari ya kuugua COVID-19 ikiwa unaishi nyumba moja au umekuwa mtu wa karibu na mtu ambaye amepimwa kuwa anaumwa.

Unapaswa kufuatilia dalili na upime mara kwa mara kwa siku 7 baada ya kuwasiliana na mtu ambaye amepimwa kuwa anaumwa. Katika kipindi hiki, inashauriwa:

• epuka hospitali, vituo vya kulelea wazee, na huduma za walemavu
• vaa barakoa unapotoka nyumbani, ikijumuisha kwenye usafiri wa umma na katika maeneo ya ndani kama vile kazini na shuleni
• ruhusu hewa safi kwenye nafasi za ndani kwa kufungua madirisha, inapowezekana

Kwa habari zaidi kuhusu Orodha hakiki ya mawasiliano.