Na wïc bë yï lɛ̈k thuɔŋ du, ka yï yup Athook (TIS) nämba kën 131 450 ku luel wɛ̈t bë yï wiëc raan bï waar thok, ku lɛ̈k keek bïk yï tuööm thok kek kɔɔc lon Jötjöt Jäŋ Victoria nämba kën 1800 800 007.
Wël ë lëk yam alɔŋ cäth
Gɔl 11:59 th Akölrou ë nïïn 20 Bildït 2021, na yïn cë rot guiir ba lɔ Victoria tënë Ɣän (Red Zone), kɛ limku ba ŋic:
- Ke Chief Health Officer acë naŋ kɔ̈ɔ̈c në gɛm wɛrɛgak ë pɛ̈lpɛ̈l tënë Ɣän (Red Zone Permits).
Na yïn wïc/gör ba bɛ̈ɛ̈n Victoria ciën gɔl 11:59 th Akölrou ë nïïn 20 Bildït 2021 ku yïn anɔŋ lɔn cï yï lathïn në ɣän luaaŋ (red zone) thïn ye nïïn 14 tueŋ beyï lɔɔ, yïn a bë göör/wïc athör pɛ̈t, gam tedä gam päl yï ba bɛ̈ɛ̈n Victoria. Kën eya acë looi tënë Kɔc ciëŋ Victoria ebën.
Pɛ̈t ebën: Yïn adhil ba thiëc/gɔ̈ɔ̈r në athör pɛ̈lpɛ̈l. Pɛ̈t ebën aye gam ye kuerden kääŋ jɔ̈ɔ̈r/werwei nɔŋ yic muɔ̈k ku jal kääŋ kɔ̈k rilic apɛi.
Gam peei: Gam peei aye gam/thiëc në ketöŋ/kääŋ wënë tɛ̈kic (tënë cïmɛn, akut caath riännhial, tedä na yïn aa caath thïn kërɛc cë tuöl, tedä na yïn aye raan kɛɛcwei ba cë yök tetök).
Pɛ̈lpɛ̈l ebën: Gam beyï puɔ̈l anɔŋic pɛ̈l bïn bɛɛrtueŋ tënë kɔc caath ke rëët Victoria bïk laa bɛ̈ɛ̈I kɔ̈ɔ̈k, ku jal ya Pɛ̈lpɛ̈l tënë kɔc luɔɔi wënë cë gätpiny athör kɔc luɔi .
Na yïn ku them ba bɛ̈ɛ̈n Victoria keyï cïn athör pɛ̈lpɛ̈l, gam tedä gam cë yï puöl, yïn abï raam/kuum wëu AUD$5452 ku a lëu bïk jai bɛ̈ɛ̈ndu, tedä ka tɛ̈ɛ̈u yïn ɣön mɛc yï thïn nïïn ka 14 wënë ye juric/riɔpic wëuku.
Na yïn aye raan caath keyï rëët, ka limku ba ŋic lɔn nɛŋ yen berpiny wuɔɔk/luaaŋ thïn New South Wales. Yïn a lëu ba rëët/tëëk thïn ɣän ë luɛɛŋ kɔc thïn apɛi naak thok cïtmɛn wuɔɔk/luaaŋdït looi rot thïn Greater Sydney wënë cë naŋ ŋiɛc tënë New South Wales Akutnhom ë Pialwëi. Na yïn adhil rëët thïn ɣän käkic, yïn a lëu ba cäthdu kɔŋ lac guir keya ke tëwën bë rot lëu, yïn a lëu ba caath keyï cï ben kɔ̈ɔ̈c bɛ gɔ̈ɔ̈r miök/jaath, miëth tedä ba lööŋ thïn ɣän käk yic ebën.
Ba tïŋ wël ë lëk yam alɔŋ, ɣän malual (red), mayen (orange) ku maŋök (green) thïn Australia ku New Zealand, keyï neem kääŋ keny abaŋ athör .
Ajuiɛɛr Awrɛ̈ŋ ë Pɛ̈l Cäth de kɔc ë Victoria
Yïn kɔr ba wɛrɛgɛŋ de cäth kan ya lööm ku ba jäl bɛ̈n Victoria ë gun ë të jiɛ̈l yïn thïn në Australia ku New Zealand.
Ajuiɛɛr ë pɛ̈l cäth tënë kɔc cath ku kɔc kek ciëŋ Victoria kek lɔ dhuuk baai.
Victoria ee ɣän kɔ̈k ke Australia ku New Zealand aye ke yiɛ̈n cïït ken maŋök (green), mameer (orange) ka malual (red) cë të cenë dööm de tuany de coronavirus ye nyin juäk thïn ëtɛ̈ɛ̈n.
Të bïn thiëc awɛ̈reŋ ë pɛ̈l cäth, yïn abï abï kɔɔr ba ka yenë jam gam në biäk de të bïï yïn thïn ku leer ë thïn.
kɔc ë baai kek rɛ̈ɛ̈r në akeunhom acie bï kek kɔɔr bïk naŋ awɛ̈reŋ ë pɛ̈l cäth kua abï ya kɔɔr bïk ɣän ë bɛ̈ɛ̈I cieŋkë akeunhom ya gam.
Të yenë awɛ̈rak ë thiëc cuat thïn:
Cuɛt ë awɛ̈reŋ ë thiëc ë pɛ̈l cäth
ɣän yenë kë awɛ̈rak ë pɛ̈l cäth kɔɔr
Lɔɔŋ cenë cïn de tääu ke ye malual ee ye looi bë ciɛ̈n raan pɛ̈l bë bɛ̈n Victoria thïn akee naa ye raan rɛ̈ɛ̈r ë Victoria yenë ka lëu benë yïn puɔ̈l. Naa ye raan rɛ̈ɛ̈r ë Victoria ku bär në lɔɔŋ cë looi ke ye malual, kë yïn kɔr ba rɔt week baai në nïn ke 14. Yen anɔŋ wël lik kek lëu bï yïn ke tääu thïn cïtmɛn de awɛ̈reŋ ë pɛ̈l cäth ë raan töŋ ë luɔi nyic (Specified Worker) ka raan ë luɔi ye kɛ̈ŋ ɣäth (Freight Workers), ka awɛ̈reŋ ë pɛ̈l de tök ka kuënybec në kajuɛ̈c në wël ke dhiën ë puɔ̈u. na ye të leer yïn në baai lɔŋ ye malual ke cïn awɛ̈reŋ ë pɛ̈l cäth, ka awɛ̈reŋ ë pɛ̈l luɔi ke yïn abï kuum ku dhuk ë nhom ciɛ̈ɛ̈n.
ɣän ë makec ee luɛɛl lɔn yïn alëu ba cuɛt awɛ̈reŋ ë pɛ̈l cäth ku yiln abï cɔk athem në thää ke 72 kek cïn ke ɣëët Victoria yiic. Yïn adhil ba rëër baai ke athëm ŋoot ku cïn yen thöl, agut bï yïn këdun cï yök athëmic ke cïnuic tuaany.
ɣän ë maŋök ee luɛɛl lɔn yïn alëu ba cuɛt ë awɛ̈reŋ ë pɛ̈l cäth ku bär Victoria. Emïtöŋ cïn bɛ̈n Victoria yïn apuɔth ba daai në cït ë taany ku cɔk rɔt athem na ye yïn rɔt yök keyï bec guɔ̈p.
Ago ɣän ke Australia ku New Zealand cë ke tääu keke ye malual, mameer ka maŋök ŋëm, tïŋ map (thura de baai) në kë de akuma de Victoria yenë thiëc në wɛrɛgɛŋ ë cäth
awɛ̈rak ë pɛ̈l looi thok
yïn alëu ba cuɛt në awɛ̈reŋ ë pɛ̈l looi thok na nɔŋ yïn wɛ̈t ë yic ye gam. Kän alëu bï yic naŋ:
- thök ë pïïr ka thiɛ̈k ë raan cï thou
- dhuk baai në wɛ̈t ë bëc ë guɔ̈p, kɛ̈k ë pialgup, muɔ̈ɔ̈k ka wël ë dhiën ë puɔ̈u
- jöt ë kat në wɛ̈t ëkë cï rɔt tɛ̈ɛ̈m
- Pialgup ë liɛ̈I baai tɔ̈ në akeunhom ë bak lɔɔŋ tui
Reviewed 25 July 2021