Victoria government logo
coronavirus.vic.gov.au

တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် (Health advice) - ကျိာ် (Karen)

တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢတၢ်ကွၢ်ထွဲကတီၤဒီးဒီသဒၢထီဒါ၀ဲ COVID-19 အဂီၢ်.

ဖဲနမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ်ပှၤကတိၤကျိးထံတၢ်ဖိတဂၤန့ၣ်, ကိးဘၣ်တၢ်ကွဲးဒီးတၢ်ကတိၤကျိးထံတၢ်မၤစၢၤအကျိၤအကျဲဖဲ ၁၃၁ ၄၅၀ န့ၣ်တက့ၢ်.

ဒီသဒၢလီၤနကစၢ်အသးဒီးပှၤအဂၤတဖၣ်လၢ COVID-19 တက့ၢ်

COVID-19 န့ၣ်ရၤလီၤဒံးအသးလၢပှၤတ၀ၢအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒုးဆူးဒုးဆါဒံး၀ဲပှၤတနီၤနီၤနးဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲၥ်သ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီသဒၢလီၤနကစၢ်အသးန့ၣ်မ့ၢ်ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢကဒီသဒၢပှၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ် COVID ဘၣ်န့ၣ်နရၤလီၤCOVID တသ့၀ဲဘၣ်.

မၤကွၢ်နသးတက့ၢ်

အိၣ်လၢဟံၣ်ဒီးမၤန့ၢ်အဲ(န)ထံကၠ့(န)တၢ်မၤကွၢ်အချ့ ((RAT) ဖဲနမ့ၢ်-

  • အိၣ်ဒီးတၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ်နါစ့ၤထံယွၤ, ကိၥ်ယူၢ်ဆါ, ကူး, လိၤကိၢ်, မ့တမ့ၢ်တၢ်ခုၣ်ကနိးတဖၣ်အခါန့ၣ်လီၤ.
  • မ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဘူးအိၣ်တံၢ်လိၥ်ဘၣ်နသးဒီးပှၤတဂၤဂၤလၢအအိၣ်ဒီး COVID-19 န့ၣ်လီၤ.

နတၢ်မၤကွၢ်အစၢမ့ၢ်ဖျါလၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါအဃၢ်ဘၣ်န့ၣ်, နကဘၣ်ဆဲးသူ၀ဲ အဲ(န)ထံကၠ့(န)တၢ်မၤကွၢ်အချ့တဖၣ်လၢဆူမဲၥ်ညါစှၤသီဒီးအိၣ်လၢဟံၣ်တုၤနတၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်လီၤမၢ်တစုန့ၣ်လီၤ.

သံကွၢ်ဘၣ် GP လၢအကဟ့ၣ်နၤဒီး PCR တၢ်မၤကွၢ်ဖဲနမ့ၢ်ဆူးဆါထီၣ်နးနးကလဲၥ်ဃုၥ်ဒီး COVID-19 န့ၣ်တက့ၢ်. နတလိၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်နတၢ်အစၢဖဲနမ့ၢ်မၤကွၢ်နသးအိၣ်ဒီး တၢ်ဆါအဃၢ်ဖဲနမ့ၢ်မၤန့ၢ် PCR အတၢ်မၤကွၢ်အခါန့ၣ်ဘၣ်.

ဃုထံၣ်န့ၢ်အါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဖဲ Get a COVID-19 TestExternal Link တက့ၢ်.

ကွၢ်ထွဲလီၤနတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တက့ၢ်.

နတၢ်မၤကွၢ်အစၢမ့ၢ်ဖျါလၢအအိၣ်ဒီး COVID-19 န့ၣ်နကဘၣ်အိၣ်ဘှံးဒီးကတိၤဘၣ်တၢ်ဒီး GP တဂၤတက့ၢ်. ပှၤအါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါအပနီၣ်ထဲအဆံးအစှၤတဖၣ်ဒီးအိၣ်ဆူၣ်ထီၣ်က့ၤလၢဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. နကဘၣ်-

  • အိၣ်လၢဟံၣ်အစှၤကတၢၢ် ၅ သီန့ၣ်လီၤ. တဘၣ်လဲၤဖံးမၤတၢ်မ့တမ့ၢ်လဲၤဆူကၠိတဂ့ၤ. အိၣ်ယံၤဒီးတၢ်ဆါဟံၣ်, တၢ်ကွၢ်ထွဲသးပှၢ်အလီၢ်, ဒီးပှၤလၢနီၢ်ခိနီၢ်သးက့ၢ်ဂီၤတလၢပှဲၤတဆူၣ်တချ့အဂီၢ်တၢ်မၤစၢၤအလီၢ်တဖၣ်တတက့ၢ်.
  • နမ့ၢ်လိၣ်ဟးထီၣ်ကွံၥ်လၢဟံၣ်ဖဲဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတခါအပူၤန့ၣ်သိးဘၣ်တၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ်သၣ်တက့ၢ်. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢ်မဲၥ်သၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်မ့ၢ်၀ဲတၢ်သူအီၤလၢတၢ်ကွဲးတၢ်ကါအဂီၢ်မ့တမ့ၢ် N95 န့ၣ်လီၤ.
  • တဲဘၣ်ပှၤလၢနထံၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢနလဲၤတုၤတ့ၢ်တယံၥ်တမီၢ်ဘၣ်ဃးဒီးနဒိးန့ၢ်ဘၣ် COVID အဂ့ၢ်တက့ၢ်.

ဖဲနတၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်နးထီၣ်အခါ,နကြၢးကတိၤတၢ်ဒီးန GP တဂၤလီၤ.

နကိးစ့ၢ်ကီး ထံကီၢ်ခိၤရိနၤဘါရၢး(စ)တၢ်မၤစၢၤလီကျိၤExternal Link ဖဲ ၁၈၀၀ ၀၂၀ ၀၈၀ န့ၣ်သ့လီၤ.

ကိးဘၣ်ဘံးထိရံယါ လီကျိၤခိၣ်ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူ၀ဲၤကျိၤExternal Link လၢဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်ကွၢ်ထွဲကဟုကယၥ်အဂီၢ်ဖဲနကတိၤတၢ်ဒီး GP တဂၤမ့ၢ်တသ့အခါတက့ၢ်.

လၢဂ့ၢ်ဂီၢ်အူအဂီၢ်ကိးဘၣ်၀းသၢဖျၢၣ် (၀၀၀)တက့ၢ်.

နကအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါအဃၢ်လၢနပူၤပၢၢ်တုၤ နကြၢးအိၣ်လၢဟံၣ်ဖဲနမ့ၢ်အိၣ်ဒီးနါစ့ၤအထံယွၤ, ကိၥ်ယူၢ်ဆါ, ကူး, တၢ်ခုၣ်ကနိး, ကပၢၤထီၣ်, မ့တမ့ၢ်ကသါတလၢကသါအခါန့ၣ်လီၤ. သူဘၣ်အဲ(န)ထံကၠ့ၤ(န)တၢ်မၤကွၢ်အချ့မ့တမ့ၢ်ကတိၤတၢ်ဒီး GP ဖဲမ့ၢ်တလီၤတံၢ်ဘၣ်နၤအခါတက့ၢ်.

တၢ်ဆီၣ်ထွဲ

လၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအါထီၣ်အဂီၢ်-

  • ကွၢ်ဖဲ Checklist for COVID-19External Link လၢကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤဖဲနတၢ်မၤကွၢ်ဖျါလၢအိၣ်ဒီး COVID-19 အဃၢ်အခါန့ၣ်တက့ၢ်.
  • ကွၢ်ဖဲ Managing COVID-19External Link လၢတၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်ထွဲလီၤနကစၢ်အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လၢဟံၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.

လၢတၢ်ကကတိၤတၢ်ဒီးပှၤတဂၤဂၤအဂီၢ်-

  • ကိးဘၣ်ထံကီၢ်ခိၤရိနၣ်ဘဲရၢး(စ)တၢ်မၤစၢၤအလီကျိၤ (National Coronavirus HelplineExternal Link ) ဖဲ ၁၈၀၀ ၀၂၀ ၀၈၀ တက့ၢ်
  • ကိးဘၣ်တၢ်ကွဲးကျိးထံဒီးတၢ်ကတိၤကျိးထံတၢ်မၤစၢၤဖဲ ၁၃၁၄၅၀တက့ၢ်

သံကွၢ်ဘၣ်ဃး COVID ကသံၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်တက့ၢ်

COVID ကသံၣ်တဖၣ်မၤစၢၤသးသမူဒီးပတုၥ်၀ဲဒ်သိးပှၤသုတဆူးဆါဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲၥ်လၢ COVID-19 တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ကဘၣ်အိအီၤဖဲအဆိအချ့တသ့ဖဲအသ့ကတၢၢ်ဒီးလၢ ၅ သီအတီၢ်ပူၤဖဲစးထီၣ်ဆိးက့၀ံၤအလီၢ်ခံဒ်သိးကမၤတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အဂီၢ်လီၤ.

စံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤExternal Link ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်မ့ၢ်နကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ် COVID ကသံၣ်တဖၣ်ကသ့အဂီၢ်တက့ၢ်. ကတိၤတၢ်ဒီး GP တဂၤဖဲနမ့ၢ်ဆိမိၣ်လၢနကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤသ့န့ၣ်တက့ၢ်. GP မၤစၢၤ၀ဲသ့ဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ်ဘၣ်လၢပှၤကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါချ့ချ့အဂီၢ်

လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်ကွၢ်ဘၣ်ကသံၣ်ထီဒါဘဲရၢး(စ)ဒီးကသံၣ်ကသီလၢအဂၤ (Antivirals and other medicinesExternal Link ) တက့ၢ်.

ဖျီၣ်ဘၣ်တၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်တခါတက့ၢ်.

တၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ်န့ၣ်ပတုၥ်နၤဒ်သိးနသုတဒိးန့ၢ်ဒီးရၤလီၤ COVID-19 တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ်န့ၣ်အကံၢ်စီကဘၣ်ဂ့ၤဒီးကဘၣ်ဘၣ်လိၥ်အသးဒီးမဲၥ်သၣ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. N95 ဒီး P2 တၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ် (တၢ်ကသါထီၣ်ကသါလီၤအဂီၢ်) န့ၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ.

နကဘၣ်သိးတၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ်-

  • ဖဲကမျၢၢ်တၢ်တီထီၣ်ဆှၢလီၤအလီၢ်, ကမျၢၢ်တၢ်လီၢ်ဖဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤ, ဒီးတၢ်ချၢဖဲပှၤအိၣ်၀ဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
  • နမ့ၢ်ဒီးန့ၢ်ဘၣ် COVID-19 ဒီးမ့ၢ်ဘၣ်ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်န့ၣ်
  • နမ့ၢ်ဆိးက့မ့တမ့ၢ်ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်အိၣ်လၢတၢ်လီၤပျံၤအဒိၣ်အအါအလီၢ်.

ဖိသၣ်သးနံၣ် ၂ နံၣ်မ့တမ့ၢ်စၢ်န့ၢ်ဒံးအ၀ဲန့ၣ်တဘၣ်သိး၀ဲတၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ်ခီဖျိကိၥ်ယူၢ်ကတၥ်မ့တမ့ၢ်ကသါတန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်လီၤပျံၤကဲထီၣ်သ့အဃိလီၤ.

လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်ကွၢ်ဖဲ တၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ် (Face masks)External Link တက့ၢ်.

မၤန့ၢ်နကသံၣ်ဒီသဒၢလၢခံတဘျီအဂီၢ်

ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢကဒီသဒၢနကစၢ်အသးဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢကဆူးဆါထီၣ်နးနးကလဲၥ်လၢ COVID-19 န့ၣ်လီၤ. နကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတကီၢ်ခါဃုၥ်ဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်လၢတၢ်နဲၣ်လီၤလၢနဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကတိၤတၢ်ဒီးန GP လၢကဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်မ့ၢ်တၢ်နဲၣ်လီၤလၢနကဘၣ်ဆဲးကသံၣ်န့ၣ်အိၣ်ပှဲၤဖျၢၣ်လဲၣ်တက့ၢ်.

နကဘၣ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢဖဲနမ့ၢ်အိၣ်ဒီး COVID-19 န့ၣ်လီၤ. သူဘၣ်တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကသံၣ်ဒီသဒၢကသံၣ်ဒၢး (vaccine clinic finder)External Link လၢကသ့ၣ်နံၤဖးသီနတၢ်ဆဲးကသံၣ်အဖျၢၣ်လၢခံတဘျီဖဲ

လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်ကွၢ်ဘၣ် COVID-19 vaccineExternal Link တက့ၢ်.

ပျဲကလံၤအဆှံဟဲနုာ်လီၤ

COVID-19 ရၤလီၤအသးလၢကလံၤအကျါလီၤ. တၢ်ဟဲစိၥ်နုၥ်ကလံၤအဆှံဆူဟံၣ်ပူၤတၢ်လီၢ်န့ၣ်မၤစှၤလီၤတၢ်လီၤပျံၤအလီၢ်လၢတၢ်ကရၤလီၤ၀ဲ COVID-19 န့ၣ်လီၤ. အိးထီၣ်ပဲတြီဖိမ့တမ့ၢ်ပဲတြီဖးဒိၣ်တဖၣ်ဖဲတၢ်လီၢ်လၢတၢ်ပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဃုၥ်ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ်ဖဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဒွဲပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. နမၤမ့ၢ်တသ့ဘၣ်န့ၣ်, နသူ၀ဲတၢ်မၤကဆှီကလံၤစဲးလၢတၢ်စိၥ်အီၤလၢစု (HEPA filter) လၢကထုးထီၣ်ကွံၥ်တၢ်ကမှံၤအကမူၣ်လၢအလံၤကျါအဂီၢ်သ့လီၤ.

လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်ကွၢ်ဘၣ် တၢ်ဒုးနုၥ်လီၤကလံၤစဲး (Ventilation) တက့ၢ်External Link .

တၢ်ဘျါက့ၤလၢ (COVID-19)

ပှၤအါဒံအါဂၤကတူၢ်ဘၣ်လၢအအိၣ်တဆူၣ်တချ့၀ဲလၢ COVID-19 အဃိဖဲအ၀ဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါအဃၢ်လၢအဒုးဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တၢ်သ့အခါဒၣ်လဲၥ်လီၤ. ပျဲနမိၢ်ပှၢ်လၢတၢ်ကွၢ်ထွဲဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢကဘျါက့ၤအဂီၢ်တက့ၢ်.

နကဘၣ်အိၣ်ခိး၃ လါဖဲနဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါအဃၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံ, တချုးနမၤန့ၢ်ဒံးကသံၣ်ဒီသဒၢလၢခံတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤကမၤလီၤတံၢ်၀ဲဒ်သိးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီသဒၢအဂ့ၤကတၢၢ်ထီဒါ၀ဲတၢ်ဆါအဃၢ်အဂီၢ်လီၤ.

နမၤန့ၢ်ဘၣ် COVID-19 အသီတဘျီကဒီးသ့၀ဲဖဲနဘျါက့ၤ ၄ နွံ၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ဖဲနတၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်အိၣ်၀ဲဖဲနဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါအဃၢ်၄ နွံဒီးအါန့ၢ်အန့ၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, နကဘၣ်မၤကွၢ်နသးန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် COVID အယံၥ်အထၢန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ COVID အတၢ်ဆါပနီၣ်အိၣ်၀ဲယံၥ် အါန့ၣ် ၃ လါန့ၣ်လီၤ. နကဘၣ်ထံၣ်လိၥ်န GP လၢကမၤစၢၤနၤလၢကကွၢ်ထွဲကတီၤနတၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်မ့တမ့ၢ်ဆှၢခီနၤဆူပှၤသ့ပှၤဘၣ်လီၤဆီအအိၣ်ဖဲတၢ်အံၤအလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်၀ဲအခါန့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်ကွၢ်ဖဲ COVID အယံၥ်အထၢ (Long COVIDExternal Link ) တက့ၢ်.

နမ့ၢ်မၤဘူးမၤတံၢ်ဘၣ်ဒီးပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆါန့ၣ်

နအိၣ်လၢတၢ်လီၤပျံၤအလီၢ်လၢကဒုးအါထီၣ် COVID-19 ဖဲနအိၣ်တပူၤဃီဒီးပှၤအဂၤလၢဟံၣ်တဖျၢၣ်ဃီအပူၤမ့တမ့ၢ်နအိၣ်ဘူးအိၣ်တံၢ်ဘၣ်ဒီးပှၤတဂၤဂၤလၢအမၤကွၢ်အသးဖျါလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါအဃၢ်အခါန့ၣ်လီၤ.

နကဘၣ်ကွၢ်ဟုၣ်၀ဲတၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်ဒီးမၤကွၢ်နသးထီဘိလၢ ၇ သီအတီၢ်ပူၤဖဲနတၢ်အိၣ်ဘူးလိၥ်ဘၣ်နသးဒီးပှၤလၢအမၤကွၢ်အသးဖျါလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါအဃၢ်တဂၤ၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်အံၤ, တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးနၤလၢနက-

  • ဟးဆှဲးတၢ်ဆါဟံၣ်, တၢ်ကွၢ်ထွဲသးပှၢ်အလီၢ်, ဒီးပှၤလၢနီၢ်ခိနီၢ်သးက့ၢ်ဂီၤတလၢပှဲၤတဆူၣ်တချ့အဂီၢ်တၢ်မၤစၢၤအလီၢ်တဖၣ်
  • သိးတၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲၥ်ဖဲဟးထီၣ်လၢဟံၣ်အခါ, ပၣ်ဃုၥ်ဖဲကမျၢၢ်တၢ်တီထီၣ်ဆှၢလီၤအလီၢ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤတဖၣ်ဒ်တၢ်မၤလီၢ်ဒီးကၠိအသိး
  • ပျဲကလံၤကဆှီဟဲနုၥ်လီၤဆူဟံၣ်ပူၤတၢ်လီၢ်တဖၣ်ခီဖျိအိးထီၣ်ပဲတြီဖိတဖၣ်, တသ့ဖဲအသ့ကတၢၢ်

လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်ကွၢ်ဖဲ တၢ်မၤကွၢ်စရီလၢတၢ်မၤဘူးလိၥ်သးတဖၣ် (Checklist for contacts) တက့ၢ်External Link

Reviewed 02 August 2023

Coronavirus Hotline

Call the National Coronavirus Helpline if you have any questions about COVID-19.

Please keep Triple Zero (000) for emergencies only.

Was this page helpful?